Χαλούμι

Το χαλούμι ή χαλλούμι είναι γνωστό ευρύτερα ως Κυπριακό τυρί, αν και παρασκευάζεται και παράγεται και σε άλλες περιοχές π.χ. στην Αίγυπτο. Είναι ημίσκληρο τυρί, το οποίο κατασκευάζεται από μείγμα αγελαδινού και αιγοπρόβειου γάλακτος ή εξ ολοκλήρου από αιγοπρόβειο γάλα και μπορεί να ψηθεί στη σχάρα ή στο τηγάνι.

Έχει άσπρο χρώμα και σημαντικό χαρακτηριστικό του είναι ότι δεν λειώνει στην υψηλή θερμοκρασία που αναπτύσσεται κατά το ψήσιμό του.

Στην Κύπρο ήταν ήδη γνωστό πριν από την κατάκτηση της νήσου από τους Τούρκους το 1571 μ.Χ. Στον φάκελο που δημοσιεύτηκε στην Επίσημη Εφημερίδα της Δημοκρατίας της Κύπρου ο δόγης Leonardo Dona, ο οποίος έζησε στην Κύπρο κάνει αναφορά στο Χαλλούμι (calumi) σε χειρόγραφο έγγραφο του 1556 μ.Χ. Όσον αφορά την ετυμολογία της λέξεις υπάρχουν δύο εκδοχές: α) ότι παράγεται από την αρχαία ελληνική λέξη ἅλμη και β) ότι προέρχεται από τα αρχαία αιγυπτιακά μέσω τους κοπτικού ialom.

Η σημασία του τυριού αυτού στο νησί είναι πολύ μεγάλη ώστε να θεωρείται το κατ' εξοχήν κυπριακό τυροκομικό προϊόν, τόσο εντός της Κύπρου, όσο και στον υπόλοιπο Ελληνισμό και τη Δύση.

Εκκρεμεί ακόμη η κατοχύρωσή του στην Ε.Ε., καθώς προέκυψαν αρχικά κάποια προβλήματα μεταξύ των παραγωγών όσον αφορά τη σύνθεσή του, καθώς επίσης και κάποια προβλήματα με τους Τ/κ παραγωγούς των κατεχομένων που διεκδικούν την κατοχύρωση και του τουρκικού ονόματος hellim.

Λούντζα

Η λούντζα είναι αλλαντικό, τοπικό Κυπριακό προϊόν ιταλικής προέλευσης (lonza) από καπνιστό χοιρινό κρέας. Τρώγεται συνήθως σε φέτες και συνοδεύεται το επίσης Κυπριακό, τοπικό τυρί, χαλλούμι. Επίσης γίνεται τηγανητή ή στη σχάρα.

Κουμανδαρία

Η Κουμανδαρία (ή κουμανταρία) είναι ένα γλυκό επιδόρπιο κρασί, που παράγεται στη περιοχή Κουμανδαρίας της Κύπρου, στους πρόποδες της οροσειράς Τρόοδους. Έχει κατοχυρωθεί από την Ευρωπαική Ένωση ως προϊόν ελεγχόμενης ονομασίας προέλευσης.

Η παραγωγή κουμανδαρίας τεκμηριώνεται στην Κύπρο από το 800 π.Χ. αλλά εντατικοποιήθηκε και συστηματοποιήθηκε με τη σημερινή της ονομασία κατά την περίοδο της Φραγκοκρατίας, όταν η περιοχή παραγωγής της ανήκε σε λατινικά μοναστικά τάγματα (La Grande Commanderie). Παράγεται από λιαστά σταφύλια.

Κατοχύρωση της χρήσης της ονομασίας ¨Κουμανδαρία¨

Η ονομασία «Κουμανδαρία» που μπορεί να χρησιμοποιείται στη σήμανση του εν λόγω οίνου λικέρ ελεγχόμενης ονομασίας προέλευσης κατοχυρώθηκε ως αυτούσια ονομασία, σύμφωνα με το άρθρο 30 του Κανονισμού ΕΚ753/2002 όπως τροποποιήθηκε πρόσφατα από τον κανονισμό ΕΚ1429/2004, χωρίς την υποχρέωση αναγραφής της ένδειξης ΟΕΟΠ (Οίνος Ελεγχόμενης Ονομασίας Προέλευσης).

Σημειώνεται ότι το δικαίωμα για διάθεση στο εμπόριο οίνον ΟΕΟΠ, μόνο με την ένδειξη ονόματος της αντίστοιχης καθορισμένης περιοχής, έχουν ελάχιστες χώρες της Ευρωπαϊκής ΄Ενωσης μεταξύ των οποίων και η Κύπρος.

Η εξασφάλιση του δικαιώματος για τον οίνο «Κουμανδαρία» επιτεύχθηκε ύστερα από προσπάθειες του Συμβουλίου Αμπελοοινικών Προϊόντων στα πλαίσια της συμμετοχής του στη Διαχειριστική Επιτροπή Οίνων της Ευρωπαϊκής Ένωσης.